In dit hoofdstuk laten we zien wat de bezittingen van de gemeente zijn.
We noemen dat de 'activa'. Verder laten we zien hoe de gemeente deze bezittingen heeft betaald. Dit noemen we de 'passiva'. De gemeente kan zijn bezittingen op 2 manieren betalen:
- met eigen spaargeld, dat noemen we 'eigen vermogen';
- met geleend geld, dat noemen we 'vreemd vermogen'.
In dit hoofdstuk kunt u dus ook zien hoe hoog het spaargeld is en hoeveel geld de gemeente heeft om tegenvallers op te vangen. Verderop in deze jaarrekening gaan we hier nog dieper op in. Dat doen we in de risicoparagraaf .
Hieronder ziet u de balans. Op de balans staan dus de activa en de passiva per 31 december 2020 en per 31 december 2019.
Balans
bedragen x € 1 miljoen
| 31-12-2019 | 31-12-2020 | 31-12-2019 | 31-12-2020 | |
---|---|---|---|---|---|
bezittingen die de gemeente lang wil vasthouden | Spaargeld en leningen langer dan 1 jaar | ||||
immateriële vaste activa | 6 | 6 | eigen vermogen | 295 | 341 |
materiële vaste activa | 784 | 800 | idem bij grondexloitaties | 107 | 101 |
waardecorrectie grond | -118 | -118 | voorzieningen | 64 | 71 |
financiële vaste activa | 35 | 42 | langlopende leningen | 430 | 391 |
totaal vaste activa | 707 | 730 | totaal vaste passiva | 896 | 904 |
Bezittingen die de gemeente snel wil verkopen | Leningen die korter lopen dan 1 jaar | ||||
grondvoorraden | 333 | 283 | |||
waarde correctie grond | -66 | -60 | |||
kortlopende leningen | 96 | 87 | kortlopende leningen | 134 | 103 |
liquide middelen en ov.activa | 19 | 25 | overlopende passiva | 59 | 59 |
totaal vlottende activa | 382 | 335 | totaal vlottende passiva | 193 | 162 |
Totaal | 1.089 | 1.066 | Totaal | 1.089 | 1.066 |
verstrekte borgstellingen en garantstellingen | 1.181 | 1.195 |
Vaste activa
Immateriële vaste activa
Dit zijn bijvoorbeeld personeelskosten die we maken om een grondexploitatie voor te bereiden. U kunt hierbij denken aan het maken van een plan voor de campusontwikkeling voor de verkoop van blok 5.2. Als we het plan van uitvoeren, moeten deze kosten betaald worden door de kopers van de grond. Als het plan niet wordt uitgevoerd, moeten we de kosten alsnog uit de algemene middelen betalen.
Materiële vaste activa
Hier staan alle tastbare eigendommen van de gemeente, die de gemeente niet wil verkopen. U kunt hierbij denken aan gebouwen, auto's, wegen en parken. Of grond die de gemeente niet wil verkopen. De waarde van deze bezittingen neemt toe. Bijvoorbeeld omdat de gemeente nieuwe scholen heeft gebouwd.
Financiële vaste activa
De gemeente heeft aandelen in zijn bezit. Verder geeft de gemeente ook langlopende leningen aan bedrijven of burgers.
Vlottende activa: grondvoorraad
Dit zijn de bezittingen die de gemeente weer wil verkopen. De belangrijkste is de grondvoorraad. De is de te verkopen grond voor woningen, bedrijven, kantoren en voorzieningen. De grondvoorraad daalt, doordat we steeds verder komen met het afbouwen van Almere Poort en Nobelhorst In de paragraaf grondbeleid vertellen we u meer over de grondverkopen.
Passiva: eigen vermogen
Het eigen vermogen is het 'spaargeld' van de gemeente. Dit valt in 3 onderdelen uiteen:
- buffer voor onbekende risico's;
- risicoreserves voor bekende risico's;
- bestemde reserves.
In 2020 is er ook nog:
- de winst op grondverkopen;
- resultaat uit de jaarrekening 2020.
Per 31 december 2020 zit er € 440 miljoen in onze reserves. Zoals uit de grafiek hieronder blijkt dalen de reserves in de jaren daarna.
reserves
bedragen x € 1 miljoen
Zoals uit de grafiek blijkt stijgt de buffer in 2021 naar € 55 miljoen. Dit komt door de winstafdracht van het grondbedrijf. We zetten de winst in 2021 weer in om de begroting sluitend te maken. Daardoor daalt de buffer in 2022 weer. Verder daalt ook de risicoreserve, dit komt vooral omdat de winst van het grondbedrijf uit deze reserve wordt overgeheveld naar de buffer. Ook doen sommige risico's zich nu als verlies voor. De belangrijkste post is de jeugdhulp met verblijf, waarover we afspraken hebben gemaakt met de zorgaanbieders.
Overige passiva
Vreemd vermogen
De geldleningen van de gemeente noemen we ook wel het 'vreemd vermogen'. Voor een gemeente is het belangrijk dat de schulden kunnen worden afbetaald. In de grafiek hieronder laten we zien hoe onze schulden zich de afgelopen tijd hebben ontwikkeld.
schulden
bedragen x € 1 miljoen
We zien dat onze schulden in de crisisjaren flink zijn gestegen. Maar vanaf 2017 dalen onze schulden weer. Dit komt door twee oorzaken. In de eerste plaats is de grondverkoop weer goed op gang gekomen. Met de opbrengst van de grond kunnen we leningen aflossen. Verder krijgen we veel geld van het rijk voor het Fonds Verstedelijking Almere. Dit geld kunnen we niet zo snel weer besteden. Daardoor kunnen we dit geld tijdelijk gebruiken om leningen af te lossen.
Verstrekte borgstellingen en garantstellingen
De gemeente geeft garanties aan banken voor geldleningen van woningbouwverenigingen. Als een woningbouwvereniging zijn schulden niet kan aflossen, kan de bank (uiteindelijk) de gemeente aanspreken. We noemen dat 'borgstellingen en garantstellingen'. De gemeente is 'tertiaire achtervang'. Dat wil zeggen dat de bank eerst aanklopt bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Maar als het waarborgfonds ook niet kan betalen, dan komt de bank bij de gemeente.
De gemeente heeft ook garanties gegeven voor de leningen van de afvalverwerker HVC. De gemeente staat garant naar rato van het aandelenbelang.
Tenslotte hebben we ook nog garanties afgegeven voor leningen van onderwijs-, sport- en cultuurinstellingen. Soms delen we het risico met een waarborgfonds en soms staat de gemeente alleen garant.
Een uitgebreide specificatie hiervan is opgenomen in de bijlagen .