Onderwijs, sport en cultuur

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Het onderwijs in Almere werd hard geraakt door corona. De sluiting van de scholen in de eerste golf betekende dat scholen moesten overschakelen naar het geven van online onderwijs. Tegelijkertijd moest er opvang en onderwijs geregeld worden voor ouders met een vitaal beroep en leerlingen uit een kwetsbare thuissituatie. We hebben hier als gemeente de scholen bij geholpen. Ook bij het beschikbaar stellen van o.a. laptops voor thuisonderwijs hadden wij een coördinerende rol.
Veel van de plannen die we hadden voor 2020 liepen door corona vertraging op. Rondom onderwijsachterstandenbeleid hebben we er wel zoveel mogelijk aan gedaan om door te kunnen gaan. Zo zijn we begonnen met de verkenning om een wijkgerichte visie op talentontwikkeling in het basisonderwijs te ontwikkelen. Dit noemen we Kansrijk in het PO. Ook is er door Windesheim een onderzoek gedaan naar taalproblemen in Almere. Daarnaast zijn er op zeven voorschoolse locaties pilots gestart. Met deze pilots willen we ontdekken hoe we de voorschoolse locaties verder kunnen professionaliseren. Dit doen we in samenwerking met het basisonderwijs.

De afgelopen jaren hebben we gezien dat het lerarentekort een belangrijke oorzaak is van de achterblijvende onderwijskwaliteit in Almere. De afgelopen jaren hebben we hier bij het Rijk actief voor gelobbyd. Wij hebben ons daarbij aangesloten bij de G4, de vier grootste vier steden van Nederland. Gezamenlijk hebben wij afspraken gemaakt met het Rijk. We hebben afgesproken dat zowel de G4 als Almere de komende vier jaar € 6 miljoen extra per jaar krijgen om het lerarentekort te verminderen. In het noodplan Lerarentekort hebben we opgeschreven hoe wij dit geld inzetten.

In 2020 hebben we samen met de schoolbesturen gewerkt aan het Integraal Huisvestingsplan (IHP). Dit plan geeft een overzicht van alle investeringen op het gebied van onderwijshuisvesting tot 2050. Naast nieuwe schoolgebouwen gaat het ook om renovatie en vervanging van bestaande schoolgebouwen. Het IHP wordt in het 2 ^e kwartaal van 2021 aangeboden aan u raad.  

Wat hadden we gepland (begroting)

Het aantal zwakke scholen in Almere neemt toe en dit baart ons zorgen. Goed onderwijs is immers van essentieel belang om te kunnen deelnemen aan de samenleving. In 2020 zullen we onze uiterste best doen de kwaliteit van het onderwijs over de gehele linie te verbeteren. Hierbij werken we ook aan de uitvoering van het plan van aanpak lerarentekort waarvoor in 2020 extra geld beschikbaar is. We zijn ons ervan bewust dat het lastig is het lerarentekort op te lossen maar willen voorkomen dat er klassen naar huis gestuurd worden omdat er geen leraren zijn. Met de onderwijsachterstandsmiddelen investeren we in de kwaliteit van onderwijs door, in samenspraak met de scholen, kinderen met een achterstand op het gebied van taal en rekenen extra ondersteuning te bieden. Op deze wijze willen we het onderwijs in Almere over de gehele linie verbeteren.

Daarnaast kijken we ook verder vooruit en denken we na over hoe we in de toekomst om moeten gaan met onze huidige schoolgebouwen in nieuwe en bestaande wijken. Afhankelijk van de vraag uit de wijk en de huidige capaciteit zal er gekozen kunnen worden voor bijvoorbeeld nieuwbouw, renovatie of sloop. Dit zal samen met de schoolbesturen verder uitgewerkt worden.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Vanwege corona was het in 2020 moeilijker om laaggeletterdheid te bestrijden. Dit kwam omdat de cursussen om dit aan te pakken fysiek worden gegeven. Door corona kon dit niet meer. Een deel van de cursussen werd daarom digitaal gegeven. Dit ging in veel gevallen goed. Wel hadden deelnemers en vrijwilligers meer last van angst en stress door corona. Dit leidde tot meer uitval dan normaal.

Een aantal Almeerse organisaties heeft in 2020 de handen in een geslagen en een Almeers Taalakkoord gesloten. We geloven dat dit voor versnelling in de ontwikkelingen gaat zorgen in 2021.
In 2020 zijn wij ook zelf gestart met het beter borgen van laaggeletterdheid. Dit betekent dat we laaggeletterdheid eerder willen herkennen om er dan ook eerder iets aan te kunnen doen. We hebben daarom in 2020 nagedacht met collega’s binnen het sociaal hoe we hier gezamenlijk iets aan kunnen doen. Zo is er nu sprake van een eerste verbinding tussen onderwijsachterstandenbeleid en het tegengaan van laaggeletterdheid. We zien dat voor een goede aanpak preventie erg belangrijk is, bijvoorbeeld door laagtaalvaardige ouders beter toe te rusten. Op deze manier voorkomen we ook eerder laaggeletterdheid bij hun kinderen. De komende tijd zal verder gewerkt worden aan het eerder kunnen herkennen en oplossen van laaggeletterdheid.
We hebben ook veel aandacht besteed aan een regionaal plan laaggeletterdheid. Ook hierin staan de thema’s taal en werk en taal en gezondheid centraal. Monitoring op regionaal en lokaal niveau is ook een onderdeel van dit plan.

Wat hadden we gepland (begroting)

Het bestrijden van laaggeletterdheid is een belangrijke manier om te zorgen dat mensen mee kunnen (blijven) doen in de samenleving. Onvoldoende kunnen lezen en schrijven en onvoldoende kunnen omgaan met digitale hulpmiddelen leidt tot stress en tot een slechtere gezondheid. Ook neemt met laaggeletterdheid de kans toe om werkloos te raken of in de schulden te komen.

Om laaggeletterdheid te bestrijden is er een gevarieerd aanbod aan taalcursussen. We bedienen daarmee Almeerders met het Nederlands als moedertaal en anderstaligen die het Nederlands als tweede taal leren. In de praktijk blijken inwoners die van huis uit Nederlands spreken lastig te vinden en te motiveren. Daarom willen we daar het komend jaar extra op inzetten. Dit valt samen met de start van het landelijke beleidsprogramma 'Tel mee met Taal', dat loopt van 2020 t/m 2024.
Het komend jaar gaan we ons sterk maken voor een stevige borging van laaggeletterdheid binnen het sociaal domein. We nemen de regie binnen en buiten de gemeentelijke organisatie. We leggen verbindingen met het onderwijsachterstandenbeleid en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. We verankeren de aandacht voor laaggeletterdheid binnen de werkprocessen van Werk & Inkomen, armoedebeleid, gezondheidsbeleid, inburgering en sociale inclusie. We rusten professionals toe om laaggeletterdheid te herkennen en om daarover het gesprek aan te gaan. We zorgen dat duidelijk is waar zij naar kunnen doorverwijzen.

We gaan scherp kijken naar de opbrengst van cursussen en trajecten. We willen weten wat vervolgstappen van deelnemers zijn. We kijken ook naar de voorkant: door laagtaalvaardige ouders te ondersteunen. We geven hen handvatten om te zorgen voor een taalrijke omgeving voor hun jonge kinderen. We willen zo voorkomen dat een volgende generatie laaggeletterden ontstaat.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

We hebben in 2020 veel contact gehad met de sportaanbieders in de stad. Dit vanwege de coronacrisis. We hebben veel sportaanbieders en -verenigingen geholpen met vragen over wat wel en niet mocht vanwege de coronamaatregelen. Dit heeft er ook voor gezorgd dat we nu veel meer contact hebben met de sportaanbieders en beter weten waar zij tegenaan lopen. Veel sportaanbieders hebben we daardoor ook kunnen wijzen op het ‘corona doorstart budget’. Dit is een steuntje in de rug voor sportaanbieders die inkomsten zijn misgelopen. Zij hebben maximaal € 750 gekregen.
Er is door buurtsportcoaches veel extra sportaanbod geleverd op de playgrounds. Hiermee werd het mogelijk dat inwoners toch nog konden sporten en bewegen. We organiseerden dit uiteraard binnen de geldende regels van de noodverordening.

Verder heeft Almere voor het Lokaal Sportakkoord € 120.000 ontvangen. Dit bedrag is niet bestemd voor de gemeente. Het is bedoeld voor sportprojecten in de stad. Wij hebben dit geld van het Rijk ontvangen om verder te verdelen. Met dit budget zijn er onder andere op de Clarence Seedorf Playground in Almere Stad extra sportactiviteiten aangeboden. Met de Multisportclub Stedenwijk heeft Talent in Opleiding in samenwerking met de Almeerse Hockey Club, Almere City FC, Taekwondo Academy Almere, Almere Pioneers, Seedorf Talent Development Group en Joymere activiteiten aangeboden. De activiteiten waren bedoeld om kennis te maken met nieuwe sporten. De activiteiten waren ook bedoeld als extra trainingsavond.

Wat hadden we gepland (begroting)

Voldoende beweging is onderdeel van een gezonde levensstijl. De maatschappelijke impact van sport en bewegen is groot. We willen het sporten voor al onze inwoners zo aantrekkelijk mogelijk maken. Dit doen we bijvoorbeeld met het Almere Kenniscentrum Talent (AKT) en de recent geopende Skills Garden in het Stadswerfpark in Almere Haven. Verder hebben we ook veel aandacht voor sport- en speelruimte in de openbare ruimte. De vanuit het Rijk extra beschikbaar gestelde middelen voor het Nationaal Sportakkoord, zullen in 2020 ingezet worden. Dit komt ten goede aan de continuïteit, professionaliteit en toegankelijkheid van sportverenigingen.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

De cultuursector moest vanaf de eerste coronagolf in maart grotendeels op slot. We hebben sindsdien veel contact met de culturele instellingen over hoe wij hen kunnen ondersteunen. Het Rijk heeft ons geld gegeven dat bedoeld is om de cultuursector te ondersteunen. Deze steunmaatregel cultuur bedroeg voor Almere € 1,4 miljoen. We hebben met dit bedrag enig perspectief kunnen bieden aan de Almeerse cultuursector.
Daarnaast hebben we als onderdeel van het Cultuurplan Almere 2019-2024 onze manier van het verdelen van subsidies aangepast. Het belangrijkste verschil is dat er nu voor meerdere jaren afspraken over subsidie gemaakt kunnen worden. Dit betekent dat cultuurinstellingen voor meerdere jaren zeker zijn van een subsidie. Dit biedt hen meer zekerheid en stelt hen in staat om voor langere tijd plannen te maken en uit te voeren. Ook zijn zij hierdoor beter in staat aanvullende fondsen te verwerven. We doen dit omdat we cultuur belangrijk vinden voor Almere én voor Almeerders.

Wat hadden we gepland (begroting)

Cultuur versterkt een levendige en bruisende stad. De nabijheid van culturele voorzieningen is van doorslaggevend belang voor de vestiging van nieuwe bewoners en bedrijven. Cultuur is onmisbaar als ontwerpende en verbindende factor. Met het Cultuurplan 2019-2023 geven we de richting aan die wij de komende jaren voor cultuur voor ogen hebben. Als gemeentelijke organisatie investeren wij mankracht en middelen en zijn we vanuit verschillende sectoren en beleidsterreinen opdrachtgever voor de cultuursector. Wij spreken onze netwerken aan en verbinden deze met cultuur. We zien het als een gemeenschappelijke taak om de culturele ambities en doelstellingen te realiseren samen met de cultuursector, de bewoners, maar ook scholen, Almere City Marketing (ACM) en het Almeerse bedrijfsleven. Samen maken we de stad.