Ruimte en wonen

We hebben in 2020 grote stappen gezet in het actualiseren van de visie op de lange termijn verstedelijking. We hebben nagedacht over de ontwikkeling van de oostflank van de MRA en Almere. Dit noemen we Perspectief Oostflank en Perspectief Almere.
We bedenken niet zomaar wat, maar bouwen voort op de visie RRAAM en Almere 2.0. Ook doen we dit niet alleen maar werken we samen met de gemeente Amsterdam, de provincie Flevoland en het Rijk. In 2021 bespreken we de Perspectieven met de stad en de raad. We hadden dit in eerste instantie gepland voor 2020, maar dit is door corona vertraagd.
Voor het Perspectief Almere hebben we acht strategische interventies benoemd. Dit zijn ingrepen in onderwijs, werkgelegenheid, stedelijke vernieuwing, centrumontwikkeling, Pampus, bereikbaarheid, toekomstbestendige energievoorziening en de ontwikkeling van de IJmeerbaai. Wij denken dat het belangrijk is hier actie op te ondernemen om te zorgen dat onze stad zich verder kan ontwikkelen.

Wat hadden we gepland (begroting)

We willen vroegtijdig nadenken over hoe we op de lange termijn invulling geven aan de verdere ontwikkeling van Almere. De centrale vraag hierbij luidt: hoe gaat Almere als onderdeel van die oostflank zich de komende decennia ontwikkelen? Deze opgave Lange Termijn Verstedelijking wordt uitgewerkt in het Handelingsperspectief Oostflank MRA 2020-2030. In 2019 zijn de eerste verkenningen naar de belangrijkste opgaven verricht door de gemeente Almere en Almere 2.0 in samenwerking met de gemeente Amsterdam, de provincie Flevoland en het Rijk. In 2020 zal verder uitwerking gegeven worden aan de zes vastgestelde opgaven: wonen, economie, mobiliteit, groenblauw landschap, bestaande stad en financiering en governance. De visies voor Almere Centrum en het gebied Rond de Baai worden medio 2020 opgesteld. Naast een verstedelijkingsstrategie behelst dit straks ook een uitvoeringsagenda voor de komende 10 jaar met een concrete set aan afspraken met en tussen partners.

De invoering van de Omgevingswet staat landelijk en in Almere prominent op de agenda.
In 2020 hebben we gewerkt aan de digitale processen. Deze zijn nodig om straks goed te werken met de Omgevingswet. Het gaat daarbij vooral om de aansluiting tussen de Almeerse en de landelijke systemen en processen. Het totaal van de digitale processen noemen we het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Daarnaast hebben we veel overleg en afspraken gemaakt met onze ketenpartners. Dit zijn de partners met wie we samenwerken als het gaat over de vergunningverlening, bijvoorbeeld de Omgevingsdienst.

In de voorbereiding op de invoering van de Omgevingswet, werken we ook aan de voorbereiding op de Wet kwaliteitsborging. Dit doen we omdat deze wetten veel raakvlakken hebben in de manier van werken. De financiële gevolgen van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging zijn en blijven belangrijke aandachtpunten. Uit onderzoek blijkt dat inkomsten uit leges sterk afnemen. Dit komt doordat er minder aanvragen voor vergunningen gedaan zullen worden. Op dit moment zijn wij met diverse werkgroepen op gemeentelijk en rijksniveau hierover in gesprek. In 2021 willen we hier graag over spreken met de gemeenteraad.

We hebben de nieuwe procedures en verplichtingen voor de omgevingsplannen in beeld gebracht. Dit geeft ons inzicht in hoe we de samenwerking en afstemming goed kunnen organiseren.. Daarbij hebben we gekeken hoe we invulling kunnen geven aan de nieuwe omgevingsvisie die uiterlijk eind 2024 moet worden vastgesteld door de gemeenteraad. In 2021 willen we samen met de gemeenteraad verkennen hoe we dit proces met elkaar kunnen doorlopen.

Wat hadden we gepland (begroting)

Vanaf 2021 is de nieuwe Omgevingswet van kracht. In deze wet worden 26 bestaande wetten op het gebied van bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur gebundeld. Uitgangspunt is dat het daardoor gemakkelijker wordt om ruimtelijke projecten te starten. Ontwikkelaars hoeven bijvoorbeeld nog maar één (digitale) vergunning aan te vragen. Deze bundeling en centralisatie wordt gezien als een van de grootste wetgevingsoperaties in Nederland. De inzet van de Omgevingswet is om de fysieke leefomgeving beter te beschermen en te benutten. De implementatie van de wet duurt tot 2029.

Vanwege de lengte van dit proces kiezen wij ervoor om al lerend en in interactie met de stad, stap voor stap de Omgevingswet te implementeren. In 2020 werken we aan de digitalisering van bestemmingsplannen en het 'omgevingswetproof' maken van het vergunningverleningsproces. Dit doen we om ervoor te zorgen dat initiatiefnemers vanaf 2012 bij één loket, het Omgevingsloket, hun vergunningaanvraag of melding kunnen doen. Omdat deze binnen 8 werken afgehandeld dienen te worden zullen we ook de achterliggende procedures aanpassen. Ook bestaande verordeningen zullen worden omgezet en worden opgenomen in het nog op te stellen Omgevingsplan.

Gebiedsontwikkeling Oosterwold
Met de evaluatie Oosterwold en de voorgestelde voorbereiding van de start van fase 2 Oosterwold wordt de gebiedsontwikkeling in Oosterwold een definitieve keuze en is daarmee het experimenteel karakter voorbij. Eind 2020 is daartoe het raadsvoorstel Evaluatie 1ste fase en start 2de fase Oosterwold naar de raad verzonden door het college. De gebiedsorganisatie Oosterwold is verantwoordelijk voor het gehele proces van uitgifte, initiatiefbegeleiding en ook de gebiedsexploitatie.

Taskforce Oosterwold
Voor het soepel laten landen van de reguliere gemeentelijke taken in Oosterwold is een tijdelijke Taskforce Oosterwold neergezet. Deze heeft als hoofdtaak het zorgdragen voor het laten landen van alle gemeentelijke taken in de gemeentelijke afdelingen, met daarbij een continue oog voor de specifieke aspecten die horen bij de organische ontwikkeling van Oosterwold. In 2023 dient dit gerealiseerd te zijn. In 2020 zijn de onderwerpen riolering, wegen en handhaving geborgd in de gemeentelijke organisatie, Een aanvang is gemaakt met de voorzieningen (scholen, openbaar vervoer, natuur/groen). Een aantal economische functies hebben tot ingrijpen (supermarkten) of beleidsafwegingen (datacenters) geleid.

Wat hadden we gepland (begroting)

De organische gebiedsontwikkeling van Oosterwold heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. Met een vooraf vastgestelde set van uitgangspunten en spelregels wordt maximaal ruimte gegeven aan particuliere initiatieven. Deze vorm van gebiedsontwikkeling heeft een groot experimenteel karakter.

De taskforce Oosterwold is verantwoordelijk voor het gehele proces van uitgifte, initiatiefbegeleiding en ook de gebiedsexploitatie. Dit in nauwe samenspraak met bewoners. Daarnaast spelen een flink aantal zaken waarvan de complexiteit sterk verschilt en de taskforce in meer of mindere mate een cruciale rol speelt. Voorbeelden zijn de gemeentelijke zorgplicht afvalwaterzuivering, beheer van de kavelwegen, de eventuele komst van bevolkingsvolgende voorziening zoals een basisschool en gymlokaal, toezicht en handhaving in het gebied en de gemeentelijke belastingen. Dit alles natuurlijk in de geest van de gekozen ontwikkelstrategie.

De MRA Agenda 2020-2024 is vastgesteld en gelanceerd. De raadsbrief van mei 2019 zijn de basis voor onze inzet. In deze raadsbrief zijn de prioriteiten opgeschreven. We hebben in 2020 die prioriteiten vertaald naar acties. Dit zijn de Verstedelijkingsstrategie, Programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid (schaalsprong mobiliteitssyteem) en Circulaire Economie. De gemeente Almere levert enkele ambtenaren. Sommige zijn trekkers van MRA-programma’s en anderen zitten in de verschillende werkgroepen. Maar ook sommige Almeerse bestuurders zijn als trekker betrokken. Met de bestuurlijke trekkers en de ambtelijke inzet in de MRA bepaalt Almere mede de regionale koers en nemen we onze verantwoordelijkheid als tweede stad binnen de MRA.
We hebben in 2020 ook de samenwerking in de deelregio Almere-Lelystad versterkt. Dit hebben we zowel gedaan op bestuurlijk als ambtelijk niveau. Door gezamenlijk op te trekken, versterken we onze effectiviteit in de regionale samenwerking.

Wat hadden we gepland (begroting)

De Metropoolregio Amsterdam is een belangrijke regio waar Almere aan deelneemt om regionale samenwerking handen en voeten te geven. Veel opgaven op het gebied van werken, wonen, mobiliteit en cultuur overstijgen immers de gemeentegrens. Het benutten van kansen in de regionale samenwerking en het zorg dragen voor een goede positionering van Almere in de regio vergt een continue inspanning. Almere pakt meer en meer de rol op om de manier waarop de regio acteert te verbeteren. Dit gebeurt ook vanuit het besef dat Almere als tweede stad van de metropoolregio Amsterdam, veel te betekenen heeft in het oplossen van deze opgaven.
De inhoudelijke agenda MRA is naar verwachting in 2020 gereed en zal vervolgens verder uitgewerkt en uitgevoerd worden. We willen daarbij de effectiviteit van onze inzet in de metropoolregio vergroten. We zetten ons daarbij extra in voor de Verstedelijkingsstrategie MRA, Samen Bouwen aan Bereikbaarheid en OV-toekomstbeeld.