Zorg en welzijn

Vanaf de start van de onderwijs –jeugdhulp arrangementen op een aantal Almeerse scholen voor speciaal onderwijs is de beleidsvraag of de arrangementen op deze wijze voldoende bijdragen aan de transformatie jeugdhulp onbeantwoord gebleven. In 2020 is de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse tot een afronding gekomen met een duidelijke aanbeveling, die inmiddels ook in een besluit is omgezet. Vanaf 2021 bestaan de arrangementen uit een beperkt aantal uren die hulpverleners op school inzetten, maar niet langer de begeleiding van gezinnen thuis.
Om jeugdhulp zo dichtbij mogelijk in te zetten zijn in 2020 gemaakte afspraken met betrekking tot de teams gezinsbegeleiding van groot belang. Dit betreft een majeure reorganisatie van een deel van de Almeerse jeugdhulp, die in 2021 en de jaren daarna tot uitvoer wordt gebracht.

Wat hadden we gepland (begroting)

Geen enkel kind valt tussen wal en schip, dat is ons uitgangspunt in Almere. We zijn er van overtuigd dat het samenspel van opvoeden en opgroeien, voorschoolse voorzieningen, onderwijs en jeugdhulp in de wijk hier aan bijdraagt. Op school komen kinderen en gezinnen dagelijks samen. Hier komen vragen rondom opvoed- en opgroei ondersteuning dus ook naar voren.

Onderwijsarrangementen vormen de toegang tot jeugdhulp JGZ. Door de inzet van onderwijsarrangementen, maken we het mogelijk jeugdhulp zo vroeg en zo dichtbij mogelijk in te zetten. De vroegtijdige inzet van lichtere vormen van ondersteuning kan bovendien de inzet van duurdere jeugdhulp voorkomen.

We hebben in 2020 gewerkt aan een regionale aanpak voor mensen die verward gedrag vertonen. Daarnaast hebben we de aanbevelingen uit het onderzoek ‘Verward in Flevoland’ uit 2019 uitgewerkt. Dit moet helpen onze aanpak te verbeteren en deze doelgroep beter te begeleiden.

We hebben een subsidie ontvangen van de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie (ZonMw). Deze subsidie gebruiken we om een projectleider van te betalen. Op deze manier is er een medewerker fulltime bezig met dit onderwerp.

We hebben het afgelopen jaar ook meer gewerkt aan de aanpak van de overlast in het stadscentrum. Door het  verplaatsen van maatschappelijke voorzieningen proberen we de overlast verder te verminderen. Daarnaast  werken we aan een nieuwe voorziening in het stadscentrum die juist moet helpen de overlast te verminderen.
Daarnaast maken we een speciale aanpak om personen die vaak overlast veroorzaken te helpen. Het doel hiervan is om overlast verder tegen te gaan.

Wat hadden we gepland (begroting)

Wij zijn bezorgd over het aantal mensen dat verward gedrag vertoont. De komende periode zetten we in op een betere samenwerking tussen sociaal domein, zorg en veiligheid om te voorkomen dat deze groep mensen tussen wal en schip valt. We investeren vooral in preventie. Dit kan veel leed voor de persoon en de omgeving voorkomen.

De opzet van onze aanpak is tweeledig. We willen het aantal overlastmeldingen waarbij personen met verward gedrag zijn betrokken, verlagen. Daarnaast zetten we in op een adequate zorg- en ondersteuningsstructuur in de wijk. Het effect hiervan is zowel een groter gevoel van veiligheid, als betere zorg dichterbij voor kwetsbare inwoners.

Om dit te bereiken zijn werken we langs drie lijnen:

• Sluitende aanpak personen met verward gedrag

We gaan aan de slag met het aanpakken van de top 67 personen die vaker dan 5 keer zijn gemeld in een tijdsbestek van een jaar. Uit onderzoek blijkt dat dit gaat om een derde van het totaal aan meldingen. Daarnaast starten we met het aanpakken van een deel van de overlast in het centrum en gaan we onderzoek doen of een betere beschikbaarheid van professionals als de crisisfunctie en politie wenselijk is.

• Ambulantiseringsopgave

Het inrichten van adequate zorg en ondersteuningsstructuur is een brede opgave. Met een coalitie van zorgpartners willen we adequate begeleiding en behandeling zo dicht mogelijk bij huis realiseren. Dit vraagt om innovatieve concepten en om laagdrempelige (inloop)voorzieningen.
Dit brengt ook met zich mee dat er draagvlak nodig is onder de bewoners van de wijk. Door middel van heldere communicatie en te overleggen met de buurt(vertegenwoordigers) gaan we hier aan werken. Het gezamenlijk overleg in de vorm van een beheergroep in het centrumgebied is hier een goed voorbeeld van.

• Wet- en regelgeving GGZ

De invoering van de Wet verplichte GGZ is een wettelijke taak. De uitvoering ervan vraagt een nauwe samenwerking tussen meerdere partijen en dwingt tot nieuwe samenwerking die hopelijk bijdraagt aan een sluitende aanpak.

Het is de bedoeling dat we gaan werken in clusters van tien gebieden. We verwachten dat dit aantal een redelijk evenwicht is. Dit is een evenwicht tussen enerzijds de wens om door clustering de wijkteams te verstevigen. Anderzijds willen we ervoor zorgen dat de wijkteams op een aanvaardbaar niveau nabij zijn in de wijken waar de vraagstukken het grootst zijn. Samen met de convenantpartners zijn we gekomen tot dit aantal. Deze afspraak vormt onderdeel van de doorontwikkeling van de sociale wijkteams. Dit voorstel is in mei 2020 ook aangeboden aan de raad.

Op twee plekken is in 2020 in de stad gestart met een pilot. We experimenteren daar door de Wmo een andere plek te geven in de wijkteams. De evaluatie van de pilot heeft plaats gevonden en de voorlopige resultaten laten zien dat de samenwerking in de geclusterde teams goed verloopt. De evaluatie liet ook zien dat een andere verdeling van werkzaamheden leidt tot een heldere aanpak.   
We implementeren deze werkwijze vanaf begin 2021. Wij hebben u hierover in december 2020 de notitie ‘dienstverlening wijkteams, ontwikkelingen en keuzes’ ter consultatie aan voorgelegd.  

Verder hebben wij in het voorjaar van 2020 een werkgroep opgericht. Deze werkgroep moet helpen de verbinding tussen de wijkteams en inkomensconsulenten te versterken. Dit heeft geleid tot het voorstel om te gaan werken met verbindingsofficieren. We gaan hier begin 2021 verder aan werken.

Wat hadden we gepland (begroting)

De wijkteams hebben een belangrijke functie in het vroeg signaleren van sociaal-maatschappelijke vragen, het versterken van de sociale basis/burgerkracht en het bieden van oplossingen binnen het algemeen toegankelijk aanbod in de wijken (de informele ondersteuning). Daarnaast hebben de wijkteams een rol als toegang tot Wmo-voorzieningen. De wijkteams zijn er voor inwoners die iets willen betekenen voor hun buurt of die ondersteuning nodig hebben. Om de teams voldoende ruimte te geven om inwoners te helpen en om effectief op te treden, is een Sociaal Stedelijk Team ingericht voor inwoners met complexe (combinaties van) problemen. In 2020 ronden we de besluitvorming af over de inrichting en taken van de teams. Hierbij is het nadrukkelijk de vraag hoe jeugdhulp beter kan aansluiten.

De komende jaren zal er een bezuiniging plaatsvinden binnen het welzijnsbeleid die ook de wijkteams zal raken. De verwevenheid van het welzijnswerk en de wijkteams maakt dat besparingsopdrachten elkaar raken en hier en daar overlappen.

De doorontwikkeling van de wijkteams zal in dit brede perspectief vorm moeten krijgen. Keuzes zullen binnen de financiële kaders gemaakt moeten worden, rekening houdend met de majeure opgaven waar we voor staan op het gebied van bijvoorbeeld de ambulantisering van zorg/ondersteuning en de vergrijzing. Hiervoor is een sterke sociale basis nodig, evenals een snelle, effectieve inzet van individuele ondersteuning voor inwoners in een kwetsbare positie. De ontwikkeling van de wijkteams zal hier een bijdrage aan leveren.